THỜI HOÀNG KIM CỦA NÃO BỘ - DEEPAK CHOPRA và RUDOLPH E. TANZI

BỐN VAI TRÒ CỦA BẠN ĐỐI VỚI BỘ NÃO

Chúng tôi phát hiện ra một lỗ hổng giữa những nghiên cứu lỗi lạc và thực tiễn hàng ngày. Lời tuyên bố trong quá khứ bỗng hiện lên trong trí; Mỗi người chỉ sử dụng 10% bộ não của mình. Điều đó không đúng. Đối với một người trưởng thành khỏe mạnh, mạng lưới thần kinh lúc nào cũng vận hành hết công suất. Ngay cả bản chụp não phức tạp nhất cũng cho thấy không thể phát hiện sự khác biệt nào giữa bộ não của Shakespeare khi viết lời độc thoại cho vở hamlet và não của một nhà thơ khi viết bài sonnet đầu tiên. Thế nhưng bộ não thể chất không nói lên toàn bộ câu chuyện.

Để tạo ra thời hoàng kim của não bộ, bạn cần sử dụng món quà mà tạo hóa ban cho mình theo một cách mới. Số lượng nơ-ron hoặc điều gì đó ma thuật trong chất xám không làm cho cuộc sống quan trọng hơn, hào hứng hơn, và thành công hơn. Gen di truyền có vai trò của nó, thế nhưng gen - giống như phần còn lại của não bộ - cũng rất năng động. Hàng ngày bạn bước vào cơn bão vô hình của các hoạt động điện từ và hóa chất vốn là môi trường của não bộ. Bạn hành động như thể mình là người lãnh đạo, nhà phát minh, giáo viên, và người sử dụng não bộ, tất cả các cương vị đó trong cùng một lúc.

Là người lãnh đạo, bạn ra lệnh cho não bộ. 

Là người phát minh, bạn tạo ra những lộ trình và liên kết mới vốn không tồn tại vào ngày hôm qua trong não bộ của mình. 

Là giáo viên, bạn rèn luyện cho bộ não những kỹ năng mới. 

Là người sử dụng, bạn chịu trách nhiệm giữ cho bộ não vận hành tốt. 

Bốn vai trò này chứa đựng sự khác biệt tổng thể giữa bộ não thường ngày - chúng ta gọi nó là bộ não cơ bản - và với thứ mà chúng ta gọi là bộ não siêu phàm. Sự khác biệt rất lớn. Ngay cả khi bạn không liên kết với bộ não bằng cách suy nghĩ Mình nên ra lệnh gì vào hôm nay? hoặc Mình muốn tạo nên những lộ trình mới nào? Đó vẫn chính là những điều bạn đang làm. Thế giới nơi bạn đang sống cần một đấng tạo hóa. Đấng tạo hóa không phải là bộ não mà là chính bạn. 

Bộ não siêu phàm thể hiện rằng đấng tạo hóa hoàn toàn biết rõ về cách sử dụng não bộ để làm tối ưu hóa ưu điểm. Não của bạn không ngừng thích nghi, và bạn có thể thực hiện vai trò bốn trong một - người lãnh đạo, nhà phát minh, giáo viên, và người sử dụng - với kết quả hoàn chỉnh hơn nhiều so với những gì bạn gặt hái trong hiện tại. 

Người lãnh đạo: Những mệnh lệnh mà bạn đưa ra không giống với lệnh "xóa đi" hoặc "kéo xuống cuối trang" trên máy tính. Đó chỉ là lệnh máy móc được xây dựng cho một bộ máy. Mệnh lệnh của bạn được tiếp nhận bởi một sinh vật sống luôn biến đổi mỗi khi bạn đưa ra lới hướng dẫn. Nếu bạn nghĩ Tôi muốn món thịt xông khói và trứng giống hôm qua, não của bạn chẳng thay đổi gì cả. Thay vào đó, nếu nghĩ Sáng nay mình sẽ ăn sáng món gì? Mình muốn ăn món mới, bạn đã kích thích kho tàng sáng tạo. Sáng tạo là nguồn cảm hứng sống động, có hơi thở, và mới mẻ nhất từ trước tới giờ mà không chiếc máy tính nào có thể tương thích. Vậy tại sao lại không tận dụng nó triệt để? Do bộ não có khả năng cho đi một cách phi thường, bạn càng nên đòi hỏi nhiều ở nó. 

Chúng ta hãy diễn dịch ý tưởng này để đưa vào cách liên kết của bạn với bộ não hiện tại và cách bạn có thể liên kết. Hãy nhìn vào danh bên dưới. Bạn xác định mình thuộc trường hợp nào? 

BỘ NÃO CƠ BẢN 

Tôi không yêu cầu mình cư xử khác nhiều so với ngày hôm qua. 

Tôi là một thực thể của thói quen. 

Tôi không thường xuyên kích thích tâm lý mình trước những điều mới. 

Tôi thích sự quen thuộc. Đó là cách sống dễ chịu nhất. 

Thật lòng mà nói, gia đình, công việc và những mối quan hệ của tôi có sự trùng lặp tẻ nhạt. 

BỘ NÃO SIÊU PHÀM 

Tôi xem mỗi ngày là mở ra một thế giới mới. 

Tôi chú ý không để mình rơi vào những thói quen xấu, và nếu có thói quen xấu nào đó được thiết lập, tôi có thể từ bỏ nó khá dễ dàng. 

Tôi thích ngẫu hứng. 

Tôi ghét sự nhàm chán, với tôi điều này còn nghĩa là mòn mỏi. 

Tôi bị lôi cuốn bởi những sự kiện mới trong nhiều lĩnh vực của đời sống. 

Nhà phát minh: Bộ não của bạn liên tục phát triển. Điều này diễn ra một cách đơn lập, và là khả năng độc nhất vô nhị của bộ não (đồng thời cũng là một trong những bí ẩn sâu xa nhất của nó). Trái tim và lá gan sẽ vẫn là những cơ quan nội tạng không thay đổi về bản chất khi bạn chết đi. Não bộ thì không. Nó có khả năng phát triển và cải tiến trong suốt cuộc đời bạn. Hãy tạo ra những điều mới lạ cho não bộ thực hiện, và bạn trở thành cội nguồn cho những kỹ năng mới. Lý thuyết nổi bật ẩn bên dưới phương châm "mười ngàn giờ" - khái niệm cho rằng bạn có thể đạt được bất kỳ kỹ năng chuyên môn nào nếu chuyên chú vào khoảng thời gian dài đó, ngay cả các kỹ năng vốn được cho là thuộc về biệt tài như hội hạo và âm nhạc. Nếu bạn đã từng xem Cirque du Soleil, bạn ắt hẳn cho rằng những diễn viên nhào lộn xuất chúng đó xuất thân từ các gia đình chuyên về ngành xiếc hoặc các đoàn nghệ thuật nước ngoài. Thực tế, mỗi động tác trong Cirque du Soleil - chỉ một vài trường hợp ngoại lệ - đều được dạy cho những người bình thường học tại một ngôi trường đặc biệt ở Montreal. Ở mức độ nào đó, cuộc đời bạn là một chuỗi kỹ năng, bắt đầu bằng việc bước đi, nói chuyện và đọc. Lỗi lầm của chúng ta là giới hạn những kỹ năng đó. Ấy thế mà ý thức cân bằng cho phép bạn chập chững, bước đi, chạy, và lái xe, mười ngàn giờ (hoặc ít hơn) có thể cho phép bạn đi qua một sợi dây căng giữa hai tòa nhà chọc trời. Bạn sẽ đòi hỏi rất ít ở não bộ nếu không yêu cầu nó hoàn thiện các kỹ năng mới vào mỗi ngày. 

Bạn thuộc trường hợp nào? 

BỘ NÃO CƠ BẢN 

Tôi không thể nói rằng mình đang không ngừng trưởng thành như khi còn trẻ. 

Nếu học được một kỹ năng mới, cho đến hiện tại tôi sẽ chỉ sử dụng nó. 

Tôi không muốn thay đổi và đôi khi cảm thấy bị sự thay đổi đe dọa. 

Tôi không vươn xa hơn trong nhũng lãnh vực mà mình đã đủ giỏi. 

Tôi dành một lượng lớn thời gian cho những việc thụ động như xem ti vi. 

BỘ NÃO SIÊU PHÀM 

Tôi sẽ tiếp tục phát triển cuộc đời mình. 

Nếu học được một kỹ năng mới, tôi sẽ phát triển nó xa hơn có thể. 

Tôi nhanh chóng thích nghi với sự thay đổi. 

Nếu tôi không làm tốt việc gì đó lần đầu tiên, điều này cũng vẫn ổn. 

Tôi thích thử thách. 

Tôi phát triển nhanh nhờ hoạt động, chỉ suy giảm đôi chút. 

Giáo viên: Kiến thức không xuất phát từ chân lý; nó xuất phát từ tính tò mò. Một giáo viên biết truyền cảm hứng có thể làm thay đổi cả cuộc đời học sinh bằng sự kích thích tính tò mò. Bạn cũng ở vị trí như thế đối với não bộ, nhưng có một sự khác biệt lớn; bạn vừa là học sinh, vừa là giáo viên. Kích thích sự tò mò là trách nhiệm của bạn, và khi sự tò mò xuất hiện, bạn cũng là người cảm thấy được kích thích. Không có bộ não nào được truyền sẵn cảm hứng, thế nhưng, khi được truyền cảm hứng, bạn sẽ kích hoạt một luồng phản ứng thắp sáng cho não, trong khi não bộ thờ ơ thì vẫn ngủ về cơ bản. (Não cũng có thể bị hỏng; có chứng cứ cho rằng chúng ta có thể ngăn ngừa các triệu chứng của trạng thái lão hóa não bộ bằng cách duy trì liên kết xã hội và tính tò mò trong suốt cuộc đời). Là một giáo viên giỏi, bạn phải sửa lỗi, khuyến khích điểm mạnh, lưu ý khi học sinh sẵn sàng cho thử thách mới,... Là một học sinh sáng dạ, bạn phải duy trì sự cởi mở trước những điều mới lạ mà mình không biết, hãy tiếp nhận thay vì thu hẹp mình. 

Bạn thuộc trường hợp nào? 

BỘ NÃO CƠ BẢN 

Tôi khá ổn định trong cách tiếp cận cuộc đời 

Tôi gắn bó với niềm tin và quan niệm của mình 

Tôi nhường cho những người khác trở thành chuyên gia. 

Tôi ít khi xem các chương trình giáo dục trên tivi hay tham dự các sự kiện xã hội. 

Đã lâu rồi tôi không thấy có cảm hứng. 

BỘ NÃO SIÊU PHÀM 

Tôi thích tái cấu trúc bản thân 

Tôi vừa mới thay đổi một niềm tin hay quan niệm xưa cũ. 

Tôi có ít nhất một lãnh vực chuyên sâu 

Tôi bị lôi cuốn bỏi các chương trình giáo dục trên tivi hoặc ở trường đại học. 

Mỗi ngày tôi lấy cảm hứng từ cuộc sống. 

Người sử dụng: Không có cẩm nang hướng dẫn cho người sử dụng não bộ, nhưng nó cũng cần được nuôi dưỡng, sửa chữa, và quản lý đúng cách. Một số chất dinh dưỡng thuộc về thể chất; ngày nay xu hướng thực phẩm cho não bộ làm người ta chạy đua với vitamine và enzyme. Thế nhưng, chất dinh dưỡng thích hợp cho não bộ bao gồm cả tinh thần và thể chất. Rượu và thuốc lá là chất độc hại, và việc mạo hiểm bộ não của mình trước những thứ đó có nghĩa là bạc đãi nó. Giận dữ và sợ hãi, căng thẳng và muộn phiền cũng là một dạng bạc đãi. Một nghiên cứu mới chỉ ra rằng sự căng thẳng hằng ngày làm cho phần vỏ não trước trán ngưng hoạt động, đây là một phần của bộ não với trách nhiệm thực hiện quyết định, sửa lỗi, và đánh giá tình huống. Đó là lý do vì sao người ta phát điên vì tình trạng giao thông hỗn loạn. Đó là sự căng thẳng thường ngày, ấy thế mà cơn thịnh nộ, sự giận dữ và bất lực mà nhiều người lái xe cảm nhận đã chỉ ra rằng phần võ não trước trán đã ngưng khống chế các xung động cơ bản chịu trách nhiệm khống chế. Lần này đến lần khác, chúng ta bắt gặp mình quay trở về chủ đề cũ: Hãy sử dụng bộ não, đừng để bộ não sử dụng mình. Cơn thịnh nộ trên đường là một ví dụ về việc bộ não sử dụng bạn, tương tự đối với các ký ức đôc hại, những vết hằn của các chấn thương xưa cũ, những thói quen xấu mà bạn không thể bỏ, và bi kịch nhất là chứng mất tự chủ. Đây là một lĩnh vực rất quan trọng cần phải nhận biết. 

Bạn thuộc trường hợp nào? 

BỘ NÃO CƠ BẢN 

Tôi vừa mất tự chủ trong ít nhất một lãnh vực của đời sống. 

Mức độ căng thẳng của tôi rất cao, thế nhưng tôi thích nghi với nó. 

Tôi lo lắng về sự phiền muộn hoặc bị phiền muộn.

Cuộc đời tôi có thể đi theo hướng mà tôi không muốn. 

Suy nghĩ của tôi có thể gây ám ảnh, sợ hãi. hay lo lắng. 

BỘ NÃO SIÊU PHÀM 

Tôi cảm thấy thoải mái trong việc kiểm soát. 

Tôi chủ động tránh những tình huống căng thẳng bằng cách bỏ đi hoặc cho qua. 

Tâm trạng của tôi luôn tốt. 

Bất chấp những sự kiện ngoài ý muốn, cuộc đời tôi vẫn đi theo hướng tôi muốn. 

Tôi thích cách suy nghĩ của bộ não mình.

Mặc dù bộ não của bạn không có cẩm nang hướng dẫn sử dụng, bạn có thể sử dụng nó để đi theo con đường phát triển, gặt hái thành tựu, thỏa mãn cá nhân, và các kỹ năng mới. Khi nhận ra điều đó, bạn có khả năng thực hiện một bước đột phá về cách sử dụng não bộ. Điểm đến cuối cùng của chúng ta là não bộ được khai sáng - bộ não vượt xa bốn vai trò mà bạn đã thực hiện. Đó là dạng quan hệ hiếm có - nơi bạn đóng vai trò người quan sát, âm thầm chứng kiến mọi hoạt động của não bộ. Sự siêu việt là đây. Khi bạn có thể làm nhân chứng âm thầm, hoạt động của não bộ không làm bạn vướng víu. Tồn tại trong sự thanh bình và yên lặng tuyệt đối, bạn tìm ra sự thật về những câu hỏi muôn đời liên quan đến Thượng đế, linh hồn, và cuộc sống sau khi chết. Nguyên nhân làm chúng ta tin rằng khía cạnh này của đời sống là có thật là vì khi tâm trí muốn trở nên siêu việt, bộ não sẵn sàng tuân theo.

Từ trang 19 đến 26 : "BỘ NÃO SIÊU PHÀM - DEEPAK CHOPRA và RUDOLPH E. TANZI"